‘Het werd de allereerste die ik probeerde’

Sjoerd Jansen, al sinds zijn jeugd betrokken bij het orkest en na zijn pensionering actief als Vriend van het orkest, maakte als lid mogelijk dat Maija Reinikainen zestien jaar geleden een viool van Vuillaume kon bespelen. ‘Met een topinstrument zoals ik nu heb kom je verder.
De viool die Maija Reinikainen bij zich heeft, werd in 1869 gebouwd in de werkplaats van de Fransman Jean-Baptiste Vuillaume (1798-1875). Hij was een vermaarde innovatieve vioolbouwer, gevestigd in Parijs. Veel musici gaan op bezoek bij gerenommeerde ateliers in binnen- en buitenland om een instrument te vinden of te laten bouwen dat voldoet aan hun speciale individuele wensen.
‘Bij Stam Vioolbouw in Utrecht waar ik in 2009 begon met de zoektocht stonden al een paar violen klaar en van de eerste waarop ik wat tonen speelde dacht ik meteen: wow zeg…’ vertelt Maija. ‘Natuurlijk probeerde ik daarna ook andere en die waren okay, maar die allereerste was onovertroffen. De warme, diepe klank, iets aan de donkere kant, paste bij mij.’
Datzelfde allereerste instrument dat ze in handen nam, luistert nu, zestien jaar later en 156 jaar oud, de ontmoeting op met Sjoerd Jansen. Hij hoort als lid van de Vrienden tot degenen die de aanschaf voor Maija Reinikainen en anderen mogelijk hebben gemaakt. Al ver voor zij ter wereld kwam, ging Sjoerd met zijn ouders naar concerten. ‘Al voor de Doelen in 1966 openging. Klassieke muziek was deel van mijn opvoeding; ik had ook muziek- en pianoles. In de jaren negentig ging ik jaarlijks naar de Gergiev Festivals. Daar maakte ik vrienden die dezelfde belangstelling hadden. Dan raak je steeds meer betrokken. Klassieke muziek is een wezenlijk deel van m’n leven.’
Sinds zijn pensionering werd hij echt ‘actief’ bij de Vrienden, voornamelijk in de orkestwinkel, waar cd’s te koop zijn met muziek van het orkest en muziekgerelateerde voorwerpen. ‘Ook begeleid ik wel mensen die op bezoek komen bij openbare repetities. Gemiddeld elke maand ga ik naar een concert. Vroeger hield ik vooral van Beethoven, later ben ik moderne composities ook meer gaan waarderen. Moderne muziek moet je vaker horen, dan ga je er meer in ontdekken.’
Klankbeeld
Dat de Vrienden het instrumentarium steunen is - vanzelfsprekend - in zijn ogen een belangrijke taak. ‘De kwaliteit van de instrumenten bepaalt mede de eigenheid van het totale klankbeeld. Ook is het goed dat oude instrumenten in gebruik blijven, zoals deze viool uit de negentiende eeuw.’
Maija Reinikainen, van oorsprong Finse, woont 26 jaar in Nederland en maakt sinds 2006 deel uit van het Rotterdams Philharmonisch. ‘Vóór 2009 had ik een viool van een Tsjechische bouwer, die was prima, maar op zeker moment heb je de grens bereikt van wat je ermee kunt doen. Met bijvoorbeeld de klank, bedoel ik. Met een topinstrument zoals ik nu heb kom je verder.’
Af en toe heeft zij contact met de Vereniging Vrienden van het Orkest; ze is zich bewust van het belang ervan voor de kwaliteit van de muziek die zij en haar collega’s maken. ‘Dat dit instrumentenfonds bestaat is echt fantastisch, dat woord gebruik ik zonder voorbehoud. Het is van belang dat musici een instrument kunnen gebruiken dat bij hen past. Zelf bekostigen is niet te doen. Het maakt de totaalklank van het orkest nog beter en bovendien bevordert het de verbinding met de mensen die het orkest steunen.’